Gulma Findma malma yeni li kpedma.
gulma didiani yantiali tuona
Savaani diema yaaba maadi ya maabuoli n yabi. Bi maadi Moba prefe diema mu nni, mani n tie Tonli, Tanjuali, Oti, Sankanse yeni Kpenjali diema nni. Bi maadi Gulma Kpenjali, Puoli Tonli, Jienu yeni puoli Oti yeni Sankanse diema nni.
Bi go maadi Gulma ya dogi n kuu Togo nni: Burkina Faso, Nigeri yeni Benen dogi nni. Li dogi nni kuli, bi pia bi cianba cogu Gulma nni. Togo ne, gobna bo cabi ke bi kuandi cianba cogu Moba (Benn) nni i. Ama, FIDA (SOGVERS) tuona ń cili 1995 binli nni, Gulma diema nni yaaba den mia ke ban kua cianba cogu bi danba maama nni, lani n tie Gulma nni. Lanyapo i ke, SIL tuoncagli bo todi ke bi tieni mi lingma ki bandi Gulma maama lanba, ke Aferi Sosiali mo todi, ki gobdi yaaba n diani Gulma cogu tila. Gulma diema nni pasterinba mo bo mia ke SIL ń todi ba ban kua cianba cogu bi maama nni, ki fidi ki cogi ban sɔgni ya Tienu tili mi Gulmancema nni. Lanwani ii, 1999 binli nni, SIL bo todi ke bi bobni ya tila n tiegi Gulma cogu po, ki go ciani Gulma cogu nni bina na (2000 ki gedi 2004 binli nni). A tuoncaga nani CDD, RAFIA, CARTO, CAPAS ... mo bo todi ki diani ki go sɔgni a tila Gulma nni.
Mɔlane, tuoncaga ki yabi ki ba tiebi Togo Gulma maama findma.
Lanya po ke ti den kali ki jagi ki lingi ya sani n ba todi Gulma findma.Ke yaaba n den tuadi ania Gulma maama findma po den taa a yanjaga,ke ya cagli n tie Gulma Findma mali.